Terwijl het aantal vergunningen voor nieuwe woongelegenheden (huizen en flats samen) in Vlaanderen in 2009 met 15% is gedaald, is hun aantal in Vlaams-Brabant met 9% gestegen. Dat blijkt uit de statistieken over de vergunningen voor de eerste negen maanden van 2009. Deze vergunningen geven zeker nog voor de eerste maanden van 2010 perspectief op werken. Zij zijn in belangrijke mate het gevolg van de stadsvernieuwingsprojecten die momenteel in heel wat Brabantse steden van start zijn gegaan. De Vlaamse Confederatie Bouw en de Confederatie Bouw Vlaams-Brabant roepen de stadsbesturen op nu al nieuwe projecten voor te bereiden. Momenteel moet men rekenen met minstens vijf jaar voorbereidings- en planningstijd vooraleer grotere woonprojecten effectief van de grond komen.

Vlaams-Brabant is de enige provincie in Vlaanderen die vorig jaar een stijging heeft gekend van het aantal vergunningen voor nieuwe woongelegenheden (d.w.z. huizen en flats samen). In de vier andere provincies deed zich een daling voor: van -6% in Oost-Vlaanderen tot maar liefst -31% in West-Vlaanderen.

Achter de algemeen positieve evolutie van het totaal aantal nieuwe woongelegenheden in Vlaams-Brabant gaat wel een sterk uiteenlopende evolutie schuil bij de vergunningen voor huizen enerzijds en voor appartementen anderzijds. Terwijl het aantal vergunde huizen in Vlaams-Brabant tijdens de eerste negen maanden van 2009 met 11% is gedaald, steeg het aantal vergunde flats met maar liefst 33%. Na twee jaar achteruitgang in 2007 en 2008 lijkt de appartementsbouw in Vlaams-Brabant er weer bovenop te komen.

Het toenemend aantal vergunde flats heeft te maken met een aantal belangrijke stadsvernieuwingsprojecten die momenteel in verschillende Vlaams-Brabantse steden na vele jaren voorbereiding eindelijk van de planfase in de uitvoeringsfase terecht zijn gekomen. Deze projecten behelzen meestal de bouw van flats. Nog tot 2005 was in Vlaams-Brabant de bouw van nieuwe huizen belangrijker dan de bouw van nieuwe flats. Vorig jaar was er een duidelijk overwicht van het aantal toegekende vergunningen voor flats boven het aantal toegekende vergunningen voor huizen.

Een andere belangrijke factor daarbij is de hoge prijs van de bouwgronden in Vlaams-Brabant. De bouwgronden zijn er duurder dan in andere Vlaamse provincies. In Vlaams-Brabant bedraagt de referentieprijs voor bouwgronden 271 euro per m². Gemiddeld voor gans Vlaanderen bedraagt de referentieprijs voor bouwgronden slechts 231 euro per m². Bovendien kenden de prijzen voor bouwgronden in Vlaams-Brabant ook in 2009 een forse stijging: +10,7% tegenover +8,5% gemiddeld in Vlaanderen.

De provincie telt amper 2.100 hectare nog onbebouwde woonuitbreidingsgebieden op een totaal van 18.000 hectare onbebouwde woonuitbreidingsgebieden voor gans Vlaanderen. In geen enkele andere provincie is deze reserve zo klein. Minder dan in andere provincies is in Vlaams-Brabant nog ruimte beschikbaar buiten de huidige stads- en dorpskernen. Stadsvernieuwingsprojecten zijn in Vlaams-Brabant dus cruciaal om de toenemende vraag naar woningen op te vangen.

Volgens de laatste bevolkingsprognoses zouden er in Vlaams-Brabant tot 2020 ongeveer 100.000 inwoners bijkomen. Bovendien is er de enorme demografische druk vanuit het Brussels gewest dat zopas de kaap van 1,1 miljoen inwoners heeft overschreden en waarvan de bevolking het komende decennium ook fors zal blijven groeien. Tenslotte is er de voortschrijdende gezinsverdunning, d.w.z. het dalend aantal leden per gezin. Voor al deze bijkomende gezinnen moeten er de komende jaren woongelegenheden bijkomen. Dit zal vooral in de Vlaams-Brabantse stadscentra moeten gebeuren.

Van groot belang daarbij zijn de stadsvernieuwingsprojecten. Het gaat enerzijds om multifunctionele projecten, zoals bijvoorbeeld de ontwikkeling van de Vaartkom te Leuven en van de stationsbuurten in Aarschot en Diest, en anderzijds om grotere inbreidingsgerichte woonprojecten. Momenteel moet men rekenen op een voorbereidingstijd van een tiental jaar voor grote multifunctionele projecten en van een vijftal jaar voor grotere appartementscomplexen.

De stijging van het aantal vergunningen voor nieuwe woningen in Vlaams-Brabant in 2009 is te wijten aan de doorbraak die voor een aantal grootschalige stadsvernieuwingsprojecten kon worden bereikt. Maar om de woningbouw in Vlaams-Brabant de komende jaren op peil te houden vraagt de Confederatie Bouw Vlaams-Brabant dat de stadsbesturen voor continuïteit zorgen. Gezien de lange voorbereidingstijd voor stadsvernieuwingsprojecten moeten zij nu volop meewerken aan de voorbereiding van nieuwe woonprojecten in de stadscentra. Tegelijk vraagt de Vlaamse Confederatie Bouw aan de Vlaamse regering dat zij werk maakt van een versnelling en versoepeling van de procedures voor ruimtelijke ordening.

Maar ook voor individuele woningbouwprojecten is het belangrijk dat de gemeentebesturen snel en vlot vergunningen toekennen. Want het verlaagd BTW-tarief van 6% voor nieuwbouw op een schijf van 50.000 euro – wat een besparing van 7.500 euro oplevert – geldt slechts voor woningen waarvoor de vergunning nog tegen 31 maart wordt ingediend, én voor facturen die de aannemer nog dit jaar kan opstellen. Als de goedkeuring van de vergunning te lang op zich laat wachten, kan de aannemer niet tijdig factureren en dreigt de particuliere klant naast de BTW-vermindering te grijpen.

Bron: Vlaamse Confederatie Bouw