Beleidsmakers verkijken zich lelijk op de effecten van ingrepen in de woningmarkt.

Dat zegt directeur Taco van Hoek van het Economische Instituut voor de Bouwnijverheid. Hij stuit maar al te vaak op onkunde en gebrek aan inzicht. “De beeldvorming steunt nog altijd niet op een goed en breed gedeeld inzicht in de werking van de verschillende beleidsinstrumenten. Ondanks goede studies en bijdragen”, stelt Van Hoek in het rapport Hervorming van de Woningmarkt. De econoom verbaast zich dat in brede kring – tot in de VROM-Raad toe – de belastingaftrek van hypotheekrente het verwijt krijgt goed functioneren van de woningmarkt in de weg te staan. “De renteaftrek zou zelfs contraproductief zijn. Dat is niet alleen een opmerkelijke bevinding maar ook een onjuiste”. Van Hoek haalt diverse studies voor het voetlicht die de effectiviteit van de renteaftrek onderstrepen. Bovendien wijst hij op de grote gevolgen voor bouw en samenleving bij het schrappen van het rentevoordeel. Gedurende een periode van bijna vijftien jaar zal dan de woningbouw met 35 procent afnemen. Oorzaak: het sterk terugvallen van de investeringen om uit te breiden. “Dit verlies aan woningproductie is niet alleen een klap voor de bouwsector. Gezien de omvang zullen ook negatieve welvaartsaspecten voor Nederland optreden”, waarschuwt Van Hoek. De arbeid uit de bouw kan weliswaar in andere sectoren worden ingezet maar dat gaat gepaard met grote aanpassingskosten. De vakmensen zullen in andere beroepen niet snel hun oude niveau van productiviteit behalen.

Pavlov-reactie
Van Hoek signaleert tot zijn schrik dat beleidsinstrumenten dikwijls ten onrechte gekoppeld dan wel gescheiden worden. “Vaak wordt gesproken in termen van koop en huur. Toen ik een paar maanden geleden een plan naar voren schoof om de sociale woningmarkt op termijn te hervormen, kwam uit de corporatiewereld de reactie dat dit bespreekbaar was. Maar dan alleen als ook de hypotheekrente zou worden aangepakt. Een Pavlov-reactie. In werkelijkheid zou het combineren van afschaffing van de renteaftrek met de voorgestelde aanpak van de sociale huursector het er voor de betrokkenen niet gemakkelijker op maken.” De EIB-directeur bepleit – alleen voor nieuwe gevallen – een systeem van herhaalde inkomenstoetsing in de sociale huursector, annuïtaire hypotheekrenteaftrek en een beperking van de overdrachtsbelasting. Eventueel valt nog een huuraftrek voor vrije huurwoningen te introduceren.

Bron: Cobouw