Tijdens het laatste kwartaal van 2008  daalden de prijzen met gemiddeld 2,2 procent

Huizen werden tijdens de laatste drie maanden van vorig jaar gemiddeld 2,2 procent goedkoper. Oktober was een ‘zwarte maand’, zegt voorzitter Luc Machon van CIB-Vlaanderen. ‘Maar sinds februari is er sprake van een aarzelend herstel.’

Over het hele jaar bekeken werden klassieke woonhuizen in 2008 nog ongeveer 5 procent duurder, na een gemiddelde prijsstijging met 10 procent het jaar voordien. Dat blijkt uit de jongste cijfers van de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie. Maar tijdens het laatste kwartaal daalden de prijzen, met gemiddeld 2,2 procent, tot 172.000 euro. In Vlaanderen veranderde een gewoon huis van eigenaar voor 183.000 euro, een daling met 1,1 procent.

Ook bouwgronden werden tijdens het vierde kwartaal goedkoper, maar niet in Vlaanderen, waar integendeel een prijsstijging met 2,3 procent werd opgetekend, tot 142,7 euro per vierkante meter, de hoogste gemiddelde prijs ooit. Villa’s werden duidelijk goedkoper en kosten nu gemiddeld nauwelijks meer dan een jaar geleden, zowel in Vlaanderen als in de rest van het land.

Hoewel de markt van de nieuwbouwappartementen al meer dan een jaar met een structureel overaanbod kampt – er worden in Vlaanderen te veel appartementen gebouwd – is de prijs ervan nog met 2 procent gestegen. Maar door een daling van de prijzen tijdens het derde kwartaal, blijft de stijging tussen einde 2007 en einde 2008 beperkt tot 2,2 procent, precies de helft van de prijsstijging voor huizen.

Op jaarbasis bekeken steeg de gemiddelde prijs van een huis in Vlaanderen nog met 5,6 procent, werden bouwgronden 3,5 procent duurder en moest voor een villa 2,1 procent meer worden neergeteld dan in 2007. Een jaar geleden lagen die percentages nog de helft tot twee keer hoger. Twee jaar geleden stegen de prijzen nog twee tot drie keer zo snel.

Met uitzondering van villa’s in Waals-Brabant en West-Vlaanderen en gronden in Luik en Namen zijn de prijzen op jaarbasis nergens gedaald, maar het tempo van de prijsstijgingen neemt over het algemeen duidelijk af.

Brachten de laatste maanden van vorig jaar de langverwachte kentering? Zijn de huizenprijzen na decennia van aanhoudende stijgingen nu aan een daling begonnen? Of is er gewoon sprake van een seizoeneffect, want de prijzen van huizen en gronden daalden ook tijdens het laatste kwartaal van 2007, om vervolgens weer drie kwartalen na elkaar te stijgen. ‘Dat de prijzen tijdens de laatste maanden van 2007 ook daalden, is zuiver toeval’, zegt voorzitter Luc Machon van de Confederatie van Immobiliënberoepen (CIB) Vlaanderen. ‘Oktober 2007 is de maand waarin de inflatie in ons land omhoog begon te schieten.’

‘De Europese Centrale Bank had haar rente enkele maanden voordien al verhoogd, en die verhoging werd prompt doorgerekend in de hypothecaire rentetarieven. Met enkele maanden vertraging deed die de vraag naar woningen en dus de bedongen prijzen vanaf oktober terugvallen. De cijfers van de FOD Economie hebben immers betrekking op gegevens uit de notariële aktes, en niet op die van het verkoopcompromis, dat doorgaans een viertal maanden voordien werd ondertekend.’

‘Het is ironisch’, stelt Machon vast, ‘maar precies een jaar later belandde de vastgoedmarkt in de greep van de financieel-economische crisis. De banken stonden in oktober plots veel minder krediet toe en oktober was een echte zwarte maand, vooral in de nieuwbouw. Het begin ook van enkele moeilijke maanden.’

‘Pas in februari, volgens sommigen zelfs maart, begon het aantal transacties opnieuw toe te nemen. Vanaf maart waren er ook duidelijk meer aanvragen voor woonkredieten. Bovendien is de rente op die kredieten de jongste maanden gedaald. Normaal zouden de prijzen in zo’n klimaat moeten herstellen. Maar zeker is dat niet en dus is het nog te vroeg om al victorie te kraaien.’

Bron: Het Nieuwsblad