Op zondag 13 september is het weer feest! Voor de 21ste keer al is het Open Monumentendag, de hoogdag voor het onroerend erfgoed, en worden de deuren en poorten van heel wat monumenten in Vlaanderen opengegooid voor, traditiegetrouw, talloze bezoekers. Op Open Monumentendag krijgt iedereen de kans om te ontdekken wat er schuilt achter de gevels van de monumenten in de buurt en verder weg.

De schijnwerpers zijn tijdens deze editie gericht op het zorgpatrimonium en het thema brengt ook dit jaar heel wat grote en kleine verrassingen met zich mee. Soms wordt slechts een tipje van de sluier gelicht, soms geeft het monument al zijn geheimen prijs. Zorg voor zieken, armen, kinderen en ouderen is van alle tijden en toont zich in uiteenlopende dimensies. Het programma varieert van piepkleine kapelletjes op plaatsen waar volgens de overlevering lang geleden miraculeuze genezingen geschiedden tot statige hospitalen waar eeuwenlang mensen kwamen en gingen.

De zowat 550 monumenten in het programma zijn de stille archeologische, bouwkundige en landschappelijke getuigen van de zorg voor mens en maatschappij door de eeuwen heen. Bijna evenveel activiteiten laten jong en oud op een leuke manier kennismaken met onze zorgmonumenten. Enkele blikvangers uit het programma willen we u alvast niet onthouden. Deze kan u vinden in het document in bijlage.

Monument in de actualiteit

Omdat Open Monumentendag, als groots onroerend erfgoedfeest, het uitgelezen moment is om monumentenzorg te belichten, is sinds 2007 de categorie ‘Monument in de actualiteit’ in het leven geroepen. Dit zijn monumenten, archeologische sites of landschappen die bedreigd, recent gerestaureerd, recent herbestemd, recent opgegraven, in restauratie of voor het laatst te bezoeken zijn voor restauratie en niet meteen aansluiting vinden bij het thema. In het Monumentenmagazine kan men deze gemakkelijk terugvinden aan de hand van het roze label.

Jongeren

Dit jaar is Open Monumentendag er meer dan ooit tevoren ook voor jongeren omdat zij de toekomstige monumentenwachters zijn. In het Monumentenmagazine is een heuse jongerenbijlage opgenomen met spelletjes en weetjes over de jongerenprojecten van Open Monumentendag (Erfgoed Leeft!, OMDjunior en JEFmoNUment). Op Open Monumentendag zelf worden al heel wat activiteiten op maat van kinderen en gezinnen georganiseerd. Daarnaast lopen nog drie andere jongerenprojecten:

JEFmoNument is een fotoproject in samenwerking met FotoMuseum Provincie Antwerpen waarbij fotografie en erfgoedbeleving op een boeiende manier worden gekoppeld. Jongeren en kinderen worden aangemoedigd om monumenten te fotograferen en deel te nemen aan de fotowedstrijd. Ze staan er niet alleen voor: tips & tricks helpen hen verder en op Open Monumentendag zelf wordt in het fotomuseum een workshop georganiseerd. Meer info op www.openmonumenten.be.

OMDjunior is een vaste waarde in veel schoolagenda’s. De week na Open Monumentendag stellen een heleboel monumenten nogmaals hun deuren open en organiseren de Lokale Comités er activiteiten op maat van de klas. Meer informatie hierover is te vinden op www.openmonumenten.be.
Erfgoed Leeft! is een lessenpakket, ontwikkeld door Europa Nostra Belgium in samenwerking met Open Monumentendag Vlaanderen en het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed VIOE), om kinderen van de laatste graad van het lager onderwijs in te wijden in de wereld van het erfgoed. Aan de hand van opdrachten leren de kinderen kijken, begrijpen en appreciëren. Het lessenpakket biedt tien kanten- klare lessen en is gebaseerd op het boekje ‘Zal het atomium er nog staan als ik groot ben?’. Meer informatie over het project vindt u op www.openmonumenten.be of op www.europanostrabelgium.be.

Praktisch

Het Monumentenmagazine met daarin het hele programma ligt vanaf half augustus ter beschikking in de Toeristische Diensten, de VVV’s, openbare bibliotheken, Fnac-filialen, Standaard Boekhandels, Lijnwinkels en KBC kantoren.

Online vindt u het volledige programma mét updates op www.openmonumenten.be. Op deze website kunnen Open Monumentendag-bezoekers ook terecht voor de nieuwe ‘OMD in jouw buurt’- zoekfunctionaliteit waarbij alle monumenten en activiteiten worden aangegeven binnen een straal van 10 kilometer van een plaats naar keuze.

Wil je verder weg? Via www.openmonumenten.be kunnen bezoekers doorklikken naar de website van onze mobiele partners om hun eigen Open Monumentendag-traject met trein, tram of bus uit te stippelen.

Met de speciale Open Monumentendagpas van De Lijn reist u op zondag 13 september onbeperkt met tram en bus. Vraag ernaar bij uw chauffeur van De Lijn en voor maar 2,5 € brengen wij u overal naartoe! Surf naar www.delijn.be of bel De LijnInfo op 070 220 200 (€ 0,30/min).

Het Weekendbiljet van de NMBS is een heen-en-terugbiljet voor 1ste of 2de klas, dat je een korting biedt van 50%! De ideale, voordelige formule dus om naar je favoriete bestemming te sporen op de Open Monumentendag. Meer info op www.nmbs.be.

Bron: Zita