Politieke partijen buitelen dezer dagen over elkaar heen met plannen hoe de woningmarkt uit het slop te trekken. De discussie over de hypotheekrenteaftrek viert daarbij hoogtij. Maar de huurmarkt moet ook onder de loep.

“Maar de pijn moet evenwichtig verdeeld worden over huurmarkt en koopmarkt.” Marc Calon, voorzitter van Aedes, branchevereniging van woningcorporaties windt er geen doekjes om: “Hypotheekrenteaftrek en huurtoeslag kosten het rijk nu circa €15 miljard per jaar, terwijl de woningmarkt er niet beter door gaat werken.”

Volgens Calon levert het plat afschaffen van de aftrek een enorm probleem op: de koopkracht stort in. “Daar wordt iedereen het slachtoffer van, inclusief de corporaties. Er is een ruime periode nodig om de markt te hervormen, die is ook langzaam in veertig jaar uit het lood geslagen.”

De Aedes-baas kijkt behalve naar het hervormen van de koopwoningmarkt, ook naar de eigen huurmarkt. “De waarde van de woning moet van invloed worden op de huurprijs”, stelt Calon. “Al moet dit net zoals een beperking van de hypotheekrenteaftrek heel geleidelijk gaan.”

Dit betekent dat huurprijzen op sommige plekken omhoog gaan, en elders omlaag. Per regio kunnen huren op termijn verschillen. “In dunbevolkte regio’s is de mogelijkheid om huren te verhogen veel beperkter, omdat de vraag naar woningen daar kleiner is en de waarde beduidend lager ligt dan in bijvoorbeeld het centrum van Amsterdam”, legt Calon uit.

Volgens de Aedes-voorzitter is het van groot belang dat corporaties samen met gemeenten in prestatiecontracten hun opgaven definiëren. “Het rijk moet alleen duidelijke krijtstrepen trekken waar binnen de corporaties moeten acteren.”

Want daar is het volgens Calon in het verleden fout gegaan. “Het taakveld is niet strak genoeg afgebakend. Dat is nu gelukkig voor 80% geregeld in een nieuwe wet, maar het rijk wil met allerlei regeltjes incidenten voorkomen. En dat is het laatste wat we nodig hebben, nog meer ambtenarij”, meent Calon. “Hou de woningcorporaties hybride: een private onderneming die werkt aan een publieke taak. Hoe breed de corporaties die taak opvatten, dus voor welke doel- en inkomensgroepen, moet lokaal worden bekeken. Niet dat de corporatiedirecteur God in zijn eigen koninkrijk is, maar dat hij afspraken maakt met gemeenten.”

Calon is geen voorstander van allerlei dichtgeplamuurde contracten met het rijk mede omdat hij niet gelooft in voorspellers. “Neem de voorspellingen van het ‘machtige’ CPB, daar is de laatste jaren helemaal niets van uitgekomen. De rekenmeesters zaten er niet een beetje naast, maar zaten er altijd gigantisch naast. Een volkshuisvestingsopgave definiëren voor een wijk, een dorp, een stad of een land voor over tien jaar kan niet. Daarvoor gaan de ontwikkelingen gewoon te snel.”

Corporaties zouden volgens Calon moeten worden verplicht de afspraken die ze maken met gemeentes om de drie, vier jaar te herijken. “Zo kan het beleid tijdig aan de veranderende omstandigheden worden bijgesteld.”

Calon is verheugd dat er een onafhankelijk toezichtsorgaan komt. “Dat borgt volgens mij het systeem veel beter dan een bak met regels er overheen storten en dan controleren of corporaties zich eraan houden. Dat bevordert alleen lui gedrag.”

Krimpgebieden zijn volgens de Aedes-baas goede voorbeelden waar lokaal de vinger aan de pols moet worden gehouden. “In Oost-Groningen moet je niet aankomen met een vliegende brigade vanuit Den Haag die daar even geld gaan investeren om een paar woningen op te schilderen en een bankje te plaatsen. Dikke kletspraat. Daar moet je in de regio wat aan doen en als die regio dat zelf niet kan dan moeten andere regio’s bijspringen.”

Calon heeft te maken gehad met corporatiedirecteuren die dat helemaal niet zagen zitten, maar “volkshuisvesting gaat uit van solidariteit. Als je dat niet wilt, dan moet je maar projectontwikkelaar worden. Corporaties zijn opgericht om mensen met een lager inkomen of die bepaalde zorg nodig hebben van een dak boven hun hoofd te voorzien. En dat doen we verdomd goed, want als je in onze wijken kijkt, dan hebben wij het veel beter voor elkaar dan in de buitenwijken van Frankrijk, Engeland of zelfs Duitsland. Wij willen geen getto’s. Wij hebben gelukkig wijken waar we menswaardig kunnen leven, waar daklozen niet op elke hoek van de straat staan maar naar de opvang kunnen.”

Bron: De Telegraaf