Extra Muros volgt de ontwikkelingen in de bouwsector op permanente basis. Naar aanleiding van de nieuwe uitgifte van de bouwvergunningscijfers zetten we een aantal aspecten op een rij.

De financiële crisis heeft reeds een sterke impact op de economie gehad en zal dat nog een tijd hebben. Het vertrouwen van zowel producenten als consumenten is sinds september 2008 sterk gedaald. Het is zeer lang geleden, namelijk van in 1992 – 1993 dat zulke lage cijfers voor producenten- en consumentenvertrouwen werden genoteerd. Het Federaal Planbureau heeft ondertussen zijn Economische vooruitzichten 2009 en zijn Quarterly Newsletter gepubliceerd, waarin meer gegevens geraadpleegd kunnen worden.

Waar door de Nationale Bank van België (NBB) en het Federaal Planbureau aanvankelijk nog een groei van het BBP voor 2009 van 1,9% vooropgesteld werd, wordt nu uitgegaan van een daling van 1,9% voor 2009 en een 0-groei voor 2010. Sommige financiële instellingen zoals Deutsche Bank en ING gaan uit van een daling van 3% of meer voor 2009.

De conjunctuur is danig verslechterd en de impact op het vertrouwen en de productie met daaraan gekoppeld de toenemende werkloosheid, laat zijn sporen na in het veranderd koopgedrag van de consument en de investeringspolitiek van de bedrijven. De bouwsector ontsnapt niet aan deze gevolgen.

Woningbouw

De gegevens betreffende vergunningen en begonnen woongebouwen, verzameld door het NIS, zijn beschikbaar tot oktober, respectievelijk september 2008. Er is dus momenteel nog geen duidelijk zicht op de invloed die de kredietcrisis heeft gehad op de bouwvergunningen. We bekijken de beschikbare gegevens meer in detail.

Voortschrijdend (tot oktober) bekomen we voor 2008 51.154 vergunningen. Dit komt neer op een daling van 4% ten opzichte van 2007. Maar het eindresultaat zal nog lager liggen. November en december zijn traditioneel al zwakke maanden voor vergunningen . Denken we daarbij terug aan de ‘zwarte periode’ van eind 2008, dan lijkt het dat we het afgelopen jaar gaan afsluiten op om en bij de 48.000 à 49.000 vergunningen voor nieuwe woningen. Een daling dus van 6 à 7%.

Deze cijfers zijn verre van goed, maar niet rampzalig. Gezien de doorlooptijd zal de ruwbouw van een groot deel van de woningen, pas in de eerste helft van 2009 of later gebouwd zijn. In de Bouwbarometer van Bouwunie van half maart geeft de meerderheid van de aannemers aan dat hun orderboekje voor minder dan 6 maanden gevuld is. Het blijft afwachten naar de impact van de veel besproken maatregel van de overheid namelijk: de verlaging van de BTW tot 6% op een schijf van 50.000€. Hoewel de gevolgen hiervan soms geminimaliseerd worden, zal dit zeker zijn impact hebben op lopende projecten. Of deze maatregel in een periode van gebrek aan vertrouwen een bouwheer kan overtuigen om toch te starten met zijn project is nog onduidelijk.

Bron: FOD Economie

Bovenstaande grafiek toont dat de uitval van projecten (het verschil tussen vergunde en begonnen woningen) inmiddels vrij normaal is te noemen. Van de projecten die vandaag vergund worden is een lage uitval te verwachten. Bouwheren die in crisistijd een vergunningsaanvraag indienen, hebben weinig twijfels over de haalbaarheid van hun project en de meeste projecten zullen dan ook opgestart worden. Een deel van de uitgestelde projecten zullen zodra er tekenen zijn van een heropleving van de economie en een verbeterd vertrouwen terug geactiveerd worden. Daar zijn tot op heden nog geen tekenen van te merken.

Utiliteitsbouw

Ook voor utiliteitsbouwvergunningen zijn er slechts gegevens beschikbaar tot en met oktober 2008. Hoewel de vergunningen voortschrijdend een totaal geven van meer dan 3.100 vergunningen is er niet echt reden tot vreugde in dit segment. De volumes zijn het laatste jaar duidelijk teruggelopen. Ten opzichte van januari 2008 kenden we in oktober met 38,4 miljoen m³ een daling van 13,7% aan vergund volume.

Hoewel onderstaande grafiek het nog niet toont is er een verhoogd uitvalspercentage te verwachten voor het laatste kwartaal van 2008. Maar gezien de korte doorlooptijd van dit soort gebouwen zal dit eerder van korte duur zijn. Een aantal projecten is ondertussen afgevoerd of on hold geplaatst, maar toekomstige vergunningsaanvragen zullen meestal wel uitgevoerd worden, vermits de economische omstandigheden op dat moment bekend zijn. Voor de laatste maanden van 2008, maar ook voor 2009 is nog een gevoelige terugval van het aantal en het volume aan projecten te verwachten.

Bron: FOD Economie

Bron: FOD Economie

Lichtpuntje: licht herstel ondernemersvertrouwen in maart

Spijtig genoeg zijn er voor de investerende bedrijven geen specifieke maatregelen van de overheid aan te halen. Een recent lichtpunt is de stijging van het producentenvertrouwen van maart, waarbij vooral de bouwnijverheid het ‘minder zwart’ ziet dan de vorige maand.

Bron: NBB conjunctuurindicatoren

Bron: Extra Muros