De sociale sector trekt aan de alarmbel: te veel mensen kunnen geen behoorlijke woning huren. Samen met de Vereniging van Steden en Gemeenten (VVSG) wil ze dat de huursubsidie wordt uitgebreid.

Het vrouwenopvangcentrum Het Zijhuis bevindt zich in Antwerpen in de wijk van de Seefhoek en het Sint-Jansplein. Hier komen jaarlijks vijftig vrouwen terecht die op de een of andere manier het hoofd niet meer boven water houden. ‘Ze vluchten uit partnergeweld, hebben psychische of huisvestingsproblemen. Vaak gaat het om een combinatie van verschillende moeilijkheden. Hier komen ook vrouwen met kinderen, soms wel vijf’, zegt hulpverlener Sigrid Stoffels. ‘Het gaat hier altijd om tijdelijk verblijf en om vrouwen met een duidelijk perspectief om op korte termijn uit de problemen te geraken.’

Maar die tijdelijkheid komt de laatste jaren in het gedrang, omdat vrouwen die klaar zijn voor een verhuizing vaak geen betaalbare of gezonde woning vinden. ‘Bijna alle vrouwen hier hebben een leefloon van het OCMW. Voor een alleenstaande zonder kinderen ligt dat iets boven 700 euro. De goedkoopste appartementen in Antwerpen kosten 400 tot 450 euro, onder 350 euro vind je niets meer. Onze cliënten houden dan nog zo’n 300 euro over om de maand mee rond te komen’, zegt Stoffels moedeloos.

Als zij de verhuurder meldt dat het om huurders gaat die een uitkering ontvangen, haakt die bijna altijd af. ‘Hooguit vijf procent ziet dat zitten en dat is niet eens onbegrijpelijk. Garanties dat de huur betaald wordt, zijn er niet.’

Krotwoningen

De goedkope woningen die Stoffels wel kan vinden, zijn vaak van ondermaatse kwaliteit. ‘Ze zijn te klein, vochtig of beschadigd. In welgeteld één van de appartementen die ik in vijf jaar heb gezien, zou ik zelf willen wonen.’ Sommige vrouwen kiezen eieren voor hun geld en keren terug naar hun vroegere precaire situatie.

Monique Gauquie is coördinator Cluster Wonen en Zorg bij Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW) Metropool en ziet de problemen in Het Zijhuis in alle voorzieningen terugkeren. De woningnood heeft maatschappelijke gevolgen: ‘Te kleine woningen zorgen voor spanningen in het gezin, woningen in slechte staat schaden de gezondheid en het moreel. De mensen zijn zo beschaamd over hun woning dat ze geen mensen meer uitnodigen. Dat leidt tot sociaal isolement.’

Gauquie ziet een uitbreiding van de sociale woningen als een absolute must. ‘Uit onderzoek blijkt dat onder lage inkomens het al dan niet hebben van een sociale woning bepaalt of je al dan niet in armoede leeft.’

Om leefbaar te zijn mag je maximum 30 procent van je inkomen aan woonkosten besteden. Voor eigenaars die een lening afbetalen, overschreed in 2005 17,1 procent deze norm, voor sociale huurders was dit 12,2 procent, maar voor private huurders 39,2 procent. Een grote groep private huurders betaalt dus veel meer dan het aankan.

Daarom vragen de CAW’s net als de Vereniging van Steden en Gemeenten niet alleen meer sociale woningen. Ook meer mensen moeten een beroep kunnen doen op een huursubsidie. Nu gaat het om 9.000 mensen, terwijl uit onderzoek door het Steunpunt Ruimte en Wonen blijkt dat 103.207 mensen een probleem hebben met de betaalbaarheid of kwaliteit van de woning. In een brief aan Vlaams minister van Wonen Freya Van den Bossche (SP.A) vraagt de VVSG dat tegen 1 januari iedereen die al vijf jaar op de wachtlijst staat voor een sociale woning, een huursubsidie zou krijgen. Dat zijn 7.000 mensen.

Men wil ook dat het principe van de huursubsidie verandert. Nu gaat het eigenlijk om een verhuissubsidie: alleen wie naar een betere woning verhuist kan er een beroep op doen. En ze zou voor de laagste inkomens stabiel moeten blijven, in plaats van geleidelijk in negen jaar tijd af te bouwen.

De gemengde werkgroep Huursubsidie berekende dat de 10 procent laagste inkomens maandelijks 195 euro extra nodig hebben om bij de huidige prijzen een woning te vinden die overeenstemt met hun gemiddelde noden, zonder dat ze de maximale woonquota van 30 procent overschrijden. De volgende 10 procent minstbedeelden, hebben minstens 130 euro huursubsidie per maand nodig. Alleen al om de noden van deze 20 procent laagste inkomens te lenigen, is 180 miljoen euro nodig. Het budget voor de huursubsidie in 2008 lag op 15,4 miljoen euro.

Bron: De Standaard