Bij arrest van 15 juni ll. heeft het Hof van Beroep van Bergen een notaris bevolen zijn bemiddelingsactiviteiten bij de verkoop van onroerende goederen stop te zetten. Het is voor de eerste maal dat een dergelijk verbod aan een notaris wordt opgelegd.

De notaris, die actief bemiddelde bij de verkoop van woningen, werd in casu als verkoper van diensten aangezien, zoals gedefinieerd in de Handelspraktijkenwet. Hij werkte met exclusieve overeenkomsten waarbij de eigenaar-verkoper een verbod kreeg opgelegd om met anderen, zoals een vastgoedmakelaar, in zee te gaan. Dit op straffe van een schadevergoeding. De betreffende notaris was georganiseerd zoals een vastgoedmakelaar. Hij had een afzonderlijke dienst binnen zijn kantoor voor de uitoefening van bemiddelingsactiviteiten. Ook werd er een vergoeding gehanteerd die gelijkstond met het commissieloon van makelaars…

Stopzetting activiteiten

De notaris stelde dat de bemiddelingsactiviteiten toegelaten waren vermits deze accessoir waren aan het verlijden van de authentieke akten bij verkoop. Het Hof heeft deze zienswijze niet gevolgd. In dit dossier leidde het Hof uit de concrete omstandigheden af dat de akte bijkomstig was aan de bemiddeling. De notaris ontwikkelde systematisch en op actieve wijze vastgoedmakelaarsactiviteiten. Het Hof oordeelde dat deze activiteiten strijdig waren met de eerlijke handelsgebruiken én legde de notaris het verbod op om deze activiteiten verder te zetten. Het is voor de eerste maal dat een dergelijk verbod aan een notaris wordt opgelegd.

Dwangsom

Reeds eerder kregen onwettige beoefenaars een verbod opgelegd om nog verder vastgoedmakelaarsactiviteiten uit te oefenen. Dit op straffe van een dwangsom. Doorgaans bedraagt de dwangsom 2500 tot 3700 euro per vastgestelde inbreuk. Deze dwangsom is verschuldigd indien de persoon toch nog verder vastgoedactiviteiten uitoefent. In dit geval werd aan de notaris echter geen dwangsom opgelegd omdat niet werd aangetoond dat hij zich zou onttrekken aan de uitvoering van de stopzetting. Wel heeft het Hof beslist dat het arrest, op kosten van de notaris, gepubliceerd moet worden in twee dagbladen.

Hoe gaat het verder …

Het is duidelijk dat deze beslissing een geval betreft waarbij de notaris in kwestie actief bemiddelingsactiviteiten ontplooide die op verschillende vlakken vergelijkbaar zijn met een traditioneel vastgoedkantoor. Cassatieberoep is nog mogelijk.

CIB Vlaanderen is van oordeel dat het in dit concreet geval om excessen gaat. “Dit arrest betekent voor alles de erkenning van een duidelijke evolutie in onze samenleving” aldus Luc Machon, voorzitter van CIB Vlaanderen, “De vastgoedmakelaar engageert zich heel specifiek én als hoofdopdracht op het traject van de vastgoedbemiddeling, uitmondend in de verkoopovereenkomst (het “compromis”). Het verlijden van de akte is een exclusieve bevoegdheid van de notaris. Notarissen en vastgoedmakelaars moeten vanzelfsprekend kunnen samenwerken in het belang van de consument”.

CIB Vlaanderen respecteert het notariaat en kiest voor verder overleg tussen vastgoedmakelaars en notarissen. Eerder sloten CIB Antwerpen en CIB Limburg provinciale samenwerkingsprotocollen af met het notariaat. Door deze samenwerking worden de activiteiten van de vastgoedmakelaar en notaris beter op elkaar afgestemd, met een vlottere afhandeling van de administratieve verplichtingen als gevolg (o.a. voor de samenstelling van het verkoopdossier, duidelijke afspraken omtrent het ontvangen van het voorschot op de verkoopsom, enz.). Ook andere CIB-afdelingen werken aan een dergelijk samenwerkingsprotocol met het notariaat. CIB Vlaanderen wil blijvend deze weg van samenwerking bewandelen.

Bron: CIB