Voor Nederlanders die besluiten goedkoper te gaan wonen, is het voortaan opletten geblazen. Per 1 januari 2010 moeten zij de overwaarde van hun huis per se in een nieuwe woning steken. Anders gaat hun recht op volledige hypotheekrenteaftrek naar de knoppen.

Dit staat in het Belastingplan 2010, dat inmiddels is goedgekeurd door de Eerste Kamer.

Iemand die goedkoper gaat wonen, moet vanaf nu de winst van de oude woning gebruiken om de hypotheekschuld van de nieuwe woning zoveel mogelijk te verlagen. Doet hij dat niet, dan wordt het aftrekbare deel van de nieuwe hypotheek gemaximeerd op een bedrag gelijk aan de waarde van de nieuwe woning minus de winst op het oude huis.

Tot voor kort verhinderde de ‘ goedkoper wonen’-regeling deze verplichting. De overwaarde kon je daardoor vrij besteden. De Vereniging Eigen Huis (VEH) is niet blij met het afschaffen van de regeling. Die beperkt de keuzevrijheid van met name ouderen. Zij verhuizen vaak naar een goedkopere woning nadat hun kinderen het huis uit zijn. Voor 2010 konden zij de overwaarde nog vrij besteden. Ze konden ervoor kiezen om deze in de nieuwe woning te steken. Maar het geld kon ook gebruikt worden voor de oude dag, een mooie reis, een eigen bedrijf of de erfenis. In beide gevallen ging dit niet ten koste van de hypotheekrenteaftrek.

Maar sinds 1 januari is dit anders. Wie er nu voor kiest de verkoopwinst niet in de financiering van de goedkopere woning te steken, verliest een deel van de renteaftrek.

“Iemand die in 2009 nog een hypotheekschuld van €200.000 mocht opgeven bij de fiscus, en dit bedrag vanaf 1 januari ziet dalen naar €150.000, ziet de maandlasten stijgen met €87,50 netto per maand”, berekent OverGeld-columnist Harrie-Jan van Nunen van De Financiële Makelaar (zie het rekenvoorbeeld).

De VEH vindt het vervelend dat de overwaarde niet meer helemaal vrij te besteden is. “Maar aan de andere kant levert het investeren van de overwaarde ook weer lagere maandlasten op en dus netto-inkomsten.”

Van Nunen sputtert meer tegen omdat dit voordeel het verlies aan renteaftrek slechts deels goedmaakt.

De ‘ goedkoper wonen’-regeling blijft van toepassing als de aankoop van een nieuwe eigen woning aantoonbaar nog vóór 1 oktober 2009 heeft plaatsgevonden en de oude eigen woning na 1 januari 2010 is of wordt verkocht.

Rekenvoorbeeld:

Verkoopprijs oude woning 300.000 euro
Hypotheek oude woning 200.000 euro
Winst = 100.000 euro
Koopprijs nieuwe woning 250.000 euro
(bij een hypotheek van 250.000 euro)
Fiscale gevolgen tot 2010
renteaftrek:
(Winst niet in nieuwe huis) 200.000 euro
(Is gelijk aan hypotheek oude woning)
Fiscale gevolgen na 2010
renteaftrek:
(Winst niet in nieuwe huis) 150.000 euro
Maandlasten + 87,50 euro
(rente 5%, uitgaande van 42% belasting)

Bron: De Telegraaf