Bijna de helft van de gemeenten heeft niet één personeelslid voor woonbeleid. Toch zijn de gemeenten sinds 1997 de spil en zelfs de ‘regisseur’ van het woonbeleid.

In 42 procent van de Vlaamse gemeenten is er geen enkel personeelslid dat zich bezighoudt met het woonbeleid – zelfs geen halve dag per week. Maar één op de tien gemeenten heeft er wél echt personeel voor. Soms vormen die dan een aparte dienst, maar vaak zijn ze nog ingebed in de dienst Ruimtelijke Ordening; dat suggereert dat ze vooral bezig zijn met het meedelen van bouwvoorschriften. Ook maar één op de tien gemeenten heeft een beleidsnota over het woonbeleid.

Nochtans heeft de Vlaamse overheid met een decreet van 1997 – de wooncode – de gemeenten tot spil van het woonbeleid gemaakt. Een huisvestingsbeleid met huisvestingsmaatschappijen volstond niet meer, vond het Vlaams Parlement. Men moest het wonen geïntegreerd bekijken, en het ideale niveau om dat te doen, was de gemeente.

Het decreet legde de gemeenten, op hun vraag, maar weinig concrete verplichtingen op. In de praktijk zijn de gemeenten nog niet erg actief, blijkt uit een studie van het Hiva (KU Leuven), dat voor het Steunpunt Ruimte en Wonen van de Vlaamse overheid het lokale woonbeleid in kaart bracht, tien jaar na het decreet. Woonbeleid is in veel gevallen niet meer dan de burgemeester die af en toe eens een babbel heeft met de huisvestingsmaatschappijen die op zijn grondgebied actief zijn, terwijl hij die eigenlijk zou moeten aansturen.

De gemeenten hebben ook de opdracht te waken over de kwaliteit van de woningen op hun grondgebied. Negatief optreden tegen eigenaars (onbewoonbaar verklaren, conformiteitsattesten uitreiken voor huurwoningen, kamerreglementen uitvaardigen) doen ze uitermate weinig. Positief optreden lukt beter: twee op de drie hebben premies, zoals voor de verbetering van woningen. Zelfs het informatieve deel van hun opdracht vervullen ze maar zwak: woonwinkels of wooninformatiediensten zijn er in minder dan een kwart van de gemeenten.

Over het algemeen zijn de West- en Oost-Vlaamse gemeenten actiever dan de andere. De centrumsteden staan doorgaans het verst. Hugo Beersmans van het Vlaams Agentschap Wonen zegt dat er vooruitgang te merken is. De jongste tijd pikken veel meer gemeenten in op het informatie- en vormingsaanbod van zijn dienst. Kleine gemeenten richten ook gezamenlijke diensten op. Maar hij erkent dat een stroomversnelling nodig is. Het grond- en pandendecreet geeft de gemeenten nieuwe opdrachten.
En het ‘zorgwonen’, waar het Vlaams Parlement naartoe wil, veronderstelt dat gemeenten een zorg- én woonbeleid uitdenken voor ouderen, personen met een handicap, en alle groepen met zorgnoden, waaronder gezinnen met kinderen.

www.steunpuntruimteenwonen.be

Bron: De Standaard