Klanten vluchten massaal in veilige producten. > Verkoop woonkredieten daalt scherp in april. > Bedrijven vragen schuldherschikking aan.
      
Nadat de bankencrisis in oktober zowat alle grootbanken in België aan het wankelen bracht en de consument de stuipen op het lijf joeg, heeft Dexia als eerste speler een poging gedaan om de schade cijfermatig op te meten.

Wat blijkt? Hoewel het stof is gaan liggen en de situatie bij Dexia Bank is gestabiliseerd, is het bankenlandschap grondig dooreengeschud. Want nu de banken het ergste van de kredietcrisis achter de rug lijken te hebben, voelen ze stilaan de volle impact van de crisis in de reële economie. Zowel bedrijven als consumenten proberen massaal te schuilen voor de economische storm, waardoor de banken onder toenemende druk staan om hun commercieel beleid daaraan aan te passen. Hieronder vier belangrijke nieuwe ontwikkelingen.

Trend 1: Klassiek bankieren is weer sexy

Dat de meeste klanten de beurs de rug hebben toegekeerd en kiezen voor veilige spaarproducten, is voor de meesten onder u wellicht geen nieuws. Maar dat het zo massaal gebeurt, zal u misschien verwonderen. In de eerste vier maanden van dit jaar zag Dexia Bank België dat liefst 99 procent van de nieuwe productie bestond uit klassieke beleggingsproducten zoals spaarrekeningen, kasbons en termijnrekeningen.

Het grootste deel daarvan was bestaand geld dat herplaatst werd vanuit sicavs of andere beleggingsfondsen. Toeval is dat niet. Want zowat alle grootbanken porren vandaag hun klanten zelf aan over te stappen naar veilige spaarproducten. De reden daarvoor is tweeledig. Nu de spaaroorlog voorbij is en ze volop kunnen profiteren van de steile rentecurve (het verschil tussen korte- en langetermijnrente), kunnen de bankiers voor het eerst sinds lang weer goed geld verdienen aan dit soort klassieke bankproducten. Bovendien zorgt de wet-Reynders op het spaarboekje, die op 1 april is ingevoerd, dat de klanten minder snel van bank zullen veranderen. Want sinds 1 april is de aangroeipremie afgeschaft en moeten alle banken een vaste getrouwheidspremie aanbieden, die de klanten pas kunnen incasseren na twaalf maanden.

Omdat het rente en het rendement op dit soort spaarproducten echter laag ligt, kiezen de meeste klanten echter voor langere looptijden, gaande van drie tot maximaal vijf jaar. ‘Het vertrouwen in de banken keert dus stilaan terug’, verklaarde Dexia-topman Stefaan Decraene gisteren. Al is dat voorlopig wel nog mondjesmaat, want de instroom van nieuw geld in de eerste vier maanden van 2009 lag lager dan vorig jaar.

Trend 2: Klanten stellen grote projecten uit

Steeds meer consumenten beginnen de impact van de economische crisis te voelen, waardoor ze schrik krijgen en belangrijke financiële projecten uitstellen. Dat merken de banken zowel in de vastgoedmarkt als bij de zelfstandigen. Zo daalde het aantal woonkredieten bij Dexia Bank in de eerste drie maanden met 13 procent in aantal aanvragen en met 26 procent in het totale bedrag.

En dat terwijl de rente nog nooit zo laag stond. ‘De mensen beginnen schrik te krijgen voor jobverlies en stellen grote financiële projecten liever uit’, zegt directielid Marc Lauwers. Een trend die zich in april nog scherper doorzette, want in die maand daalde het aantal woonkredieten met 25 procent. De cijfers voor professionele kredieten aan kmo’s en zelfstandigen zijn al niet beter: ook daar is er een daling van 10 procent tot 15 procent.

Trend 3: Bedrijven in betalingsmoeilijkheden

Ook bij de bedrijven stijgt het water steeds meer naar de lippen. Zo zien de banken heel wat bedrijven aankloppen voor een schuldherschikking, bijvoorbeeld via een verlenging van de looptijd.

Cijfers wil Dexia Bank er niet op plakken, maar een patroon is er wel. ‘In december voerden heel wat bedrijven de makkelijke kostenbesparingen door en grepen ze naar technische werkloosheid. Nu is er een tweede golf waarin er volop echte ontslagrondes zijn en bedrijven tijd proberen te winnen via het herschikken van hun schulden. Als de economie niet snel herneemt, komt er in de tweede helft van het jaar een derde golf, waarbij het aantal faillissementen en wanbetalingen fors zal toenemen.’ Maar zover is het nog niet. ‘De kredieten die niet worden terugbetaald, stijgen voorlopig slechts met enkele tientallen basispunten’, zegt directielid Dirk Gyselinck.

Trend 4: Meer verkopers, minder administratie

Een ding heeft de crisis niet veranderd: de banken lijken steeds meer op winkels. Zo gaat Dexia Bank tegen 2012 ruim 310 grote kantoren volledig moderniseren om het klantencontact te vergemakkelijken, terwijl 225 kantoren een beperkte opfrisbeurt krijgen.

Opvallend daarbij is dat de commerciële medewerkers een centrale rol krijgen, terwijl de administratieve functies worden geautomatiseerd. Het is dan ook geen toeval dat Dexia Bank vanaf juni 200 nieuwe commerciële medewerkers aanwerft, terwijl er dit jaar in de administratieve back-office 265 banen geschrapt worden. Toch heeft de crisis ook hier zijn invloed. Want de 200 nieuwe medewerkers blijven slechts twee jaar op de salarislijst en moeten daarna zelfstandig worden.

Nico Tanghe is redacteur economie.

Bron: De Standaard