Buffelen moet de sector. Vechten om te overleven. Hein Trebbe adviseert zijn collega’s niet te rekenen op al te veel steun van de overheid. Alle tekenen wijzen op de komst van een kille sanering.

“Schat het Economisch Instituut voor de Bouw de woningbouwproductie dit jaar op 62.000? Ik ben al blij als we de 40.000 tot 45.000 halen. En in 2011 is de bui beslist niet over. Volgend jaar wordt minstens net zo slecht als 2010.” Directeur Trebbe (1946), eerste man van de bouwgroep die vorig jaar 240 miljoen euro uit de markt haalde, is trots op zijn rol in de aannemerij. Zijn bedrijf haalt de helft van de omzet uit de woningbouw, de andere 50 procent komt uit de sector utiliteit. De werkzaamheden variëren van de hoogste toren van Enschede tot de twee blikvangers van ABN Amro en Electrabel langs de snelweg bij Zwolle. Van werken in Leidschenveen en Houten tot het academisch ziekenhuis in Groningen, de oudste klant van het bedrijf. “Je maakt iets dat je vast kan pakken. Tien jaar later rijd je langs een gebouw en kunt zeggen: hé, dat heb ik gemaakt. En datzelfde denkt ook de metselaar. Hartstikke mooi, die bouw. Je kunt mede vorm geven aan je omgeving. Bovendien: de bouw is mensenwerk. In telkens wisselende teams ontmoet je vele soorten specialisten.” De ondernemer uit Enschede maakt zich grote zorgen over het snelle verlies van vakmanschap in de bouwbranche. “Verschrikkelijk, die inkrimping. Zzp’ers weg, buitenlanders weg. En nu gaan ook al de heel ervaren werknemers weg. De ervaring die we nu kwijtraken, krijg je straks niet meer terug. Als de markt over een paar jaar hopelijk weer kantelt, lopen we aan tegen een groot gebrek aan gekwalificeerd personeel.” Of Trebbe tegengas geeft om de kennis zo veel mogelijk vast te houden? Samen met hogeschool Saxion, een corporatie en andere marktpartijen is een plan ontworpen om schoolverlaters waarvoor geen werk is, via een traineeschap, voor de sector te behouden. Een of twee jaar draaien de jongeren in de bouw mee om kennis en ervaring op te doen. “Twee voordelen. Op deze wijze krijgen we de beschikking over jonge mensen met ervaring. En we behouden de mensen voor de bedrijfstak.” Voor de ervaren bouwbaas uit Twente is duidelijk dat de bouw zich bevindt in ongekend zwaar weer. “Er gaat een kille sanering plaatsvinden. Of een forse consolidatieslag in aantocht is? Heel zeker. Maar niemand weet waar die begint en hoe die eindigt. Als je met collega’s praat dan hoor je dat iedereen druk is met het aanpassen van zijn organisatie. Bij de leveranciers zie je de betalingstermijnen oplopen. Dat is een teken aan de wand. Het krijgen van financieringen wordt ook steeds moeilijker. Praat met de architectenbureaus, praat met de ontwikkelaars. Overal dezelfde verhalen.” Trebbe constateert grote veranderingen bij de corporaties. De huisvesters worden terughoudender omdat ze door ingrepen van de overheid over minder financiën beschikken. Wat aantikt is ook dat de verkoop van woningen stagneert. “De corporaties hebben een stuk minder geld te besteden. Terwijl ze toch staan voor grote opgaven, bijvoorbeeld op het vlak van de duurzaamheid. Heel wat woningen hebben dringend een grote beurt nodig. De situatie in het oosten is slechter dan in het westen. In het oosten zie je minder activiteit. Aan zijn randen loopt Nederland leeg. En dan heb je ook nog eens zo’n oproep van staatssecretaris Bijleveld (Binnenlandse Zaken) om in krimpregio’s geen huizen meer te kopen. Dat is de dood in de pot. ” Over serieuze steun van overheidszijde voor de bedreigde bouw is Trebbe niet optimistisch. “De Staat der Nederlanden zal niet veel voor ons doen. We moeten onze eigen broek ophouden. Ik ben ook niet zo’n subsidizer. Mensen kopen een huis omdat ze werk hebben en geloof in de toekomst. Ik ben geen econoom maar ik heb niet het beeld dat het vertrouwen snel terug is. Daar komt nog eens bij dat we als laatcyclische bedrijfstak bij het herstel achteraan lopen. Als de economie echt weer aantrekt, zien we dat in de bouw altijd pas een jaar later.” Zeker twee kwaaie jaren heeft de bouw nog te goed, schat Trebbe. “Het is weer buffelen. Bij ons bedrijf is de buitenste schil inmiddels weggehaald. Dingen die we vroeger aan onderaannemers vroegen, doen we nu vaker zelf. Alle bouwers doen dat. Je wilt zo lang mogelijk je vaste kern behouden. We zaten op goed 500 medewerkers. Daarvan zijn er binnen zeg anderhalf jaar 50 verdwenen. Overal in de bedrijfstak zie je uitstroom.”

Bijna eeuwfeest
Praat met architecten, praat met ontwikkelaars. Hein Trebbe hoort overal verhalen over koude sanering. Zowel 2010 als 2011 beloven rampjaren te worden. De bouw zal pas weer aantrekken als de mensen vertrouwen krijgen in hun toekomst.

Van bouwer tot regisseur
De ontwikkelende bouwer Trebbe bestaat bijna 100 jaar. Volgend jaar is het eeuwfeest. Johann Arnold Trebbe startte in 1911 aan de Oosterstraat in Enschede met twee woningen en bouwde al snel grote gebouwen voor de snelgroeiende Twentse textielindustrie. Bijvoorbeeld voor textielbaron Spanjaard, de God van Borne. Tegenwoordig bestaat Trebbe uit de werkmaatschappijen Oost & Noord (met vestigingen in Enschede, Zwolle en Groningen) en West (in Nieuwegein). Tot de bouwgroep behoren eveneens Dijkham in Nijkerk (een specialistische bedrijfshuisvester op terreinen als levensmiddelen en logistiek) en Van den Hengel uit Soest, gericht op renovatie en onderhoud.

Bron: Cobouw