BAKSTEENCULTUUR BEVORDERT VEERKRACHTIGE EIGENAARSMARKT

Vandaag de dag zijn bijna drie op vier Belgen (74%) eigenaar van een woning, een lichte daling ten opzichte van twee jaar geleden (78%). Toch blijven Belgen uiterst gemotiveerd als het gaat over het verwerven van een eigen stek. Maar hoe haalbaar is dit nog gezien de huidige economische situatie, de houding van financiële instellingen en de beschikbare panden op de markt? CENTURY 21, de n°1 in vastgoedkantoren in België en in de wereld, onderzocht de opportuniteiten en uitdagingen van de toekomstige eigenaarsmarkt.

De Belgische eigenaarsmarkt onder druk
Met 74%1 van de Belgische bevolking die zich eigenaar van een huis of appartement mag noemen, bevindt België zich in de kopgroep van West-Europa wat betreft woningbezit. In Frankrijk bedraagt dit percentage bijvoorbeeld 56%, in Nederland is 55% eigenaar.

In 2010 bedroeg dit eigenaarspercentage in België echter nog 78%. Er duiken signalen op die aangeven dat ‘eigenaar zijn’ in de toekomst niet meer voor elke Belg weggelegd zal zijn. Zo bemoeilijken de dalende koopkracht en de terughoudende houding van financiële instellingen steeds vaker de toegang van kandidaat-kopers tot de eigenaarsmarkt. De trend van financiële instellingen om kandidaat-kopers zowat 10% tot 20% van het aankoopbedrag zelf te laten financieren, speelde in 2012 een temperende rol op de eigenaarsmarkt. Ook op de toekomstige eigenaarsmarkt zullen deze factoren mogelijk een afremmende invloed hebben.

Verder speelt ook het sneltempo waarmee de Belgische bevolking aangroeit een rol op de eigenaarsmarkt: in 2011 groeide het aantal Belgen met ruim 1%, voor de toekomst wordt een gelijkaardige stijging verwacht. Door deze snelle groei zullen gronden en betaalbare woongelegenheden in de toekomst schaarsere goederen worden.

Daarnaast beïnvloedt ook de economische crisis het aantal eigenaars. De vele ontslagen en faillissementen zorgen voor een toename van het aantal werklozen, wat ertoe leidt dat in de toekomst meer Belgen hun lening niet langer zullen kunnen afbetalen en ze zich genoodzaakt zullen zien hun eigendom terug op de markt aan te bieden.

Enige nuancering is op zijn plaats
Ondanks de bovenstaande evoluties zijn de Belg en een baksteen nog steeds twee begrippen die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Zo gaven bijna negen op de tien jongeren aan voor hun dertigste een eigen woning te willen kopen2.

Het is dus zeker en vast niet allemaal kommer en kwel op de eigenaarsmarkt. Zowat 1 op 5 actieve Belgen3 (1,5 miljoen op 7 miljoen) zijn vandaag via allerlei kanalen actief op zoek naar vastgoed. “Niet verwonderlijk gezien de hoge huurprijzen”, geeft Mathieu Verwilghen aan. “En deze lijken in de toekomst enkel te zullen stijgen”.

Ook de historisch lage rentevoeten kunnen, ondanks de terughoudende houding van financiële instellingen, een stimulans zijn voor kandidaat-kopers om zich op de eigenaarsmarkt te begeven.

Creatieve oplossingen (lenen bij familieleden, waarborgen, garanties, …) bieden voor sommige kandidaat-kopers een oplossing, net zoals de toenemende trend om een starterswoning te kopen en deze te renoveren. Ook moderne bouwstijlen zoals duowoningen en kangoeroewoningen openen de deur tot de eigenaarsmarkt voor tal van kandidaat-kopers.

Tot slot kan ook het huidige woelige beursklimaat een stimulans zijn voor de eigenaarsmarkt: daar waar Belgen vroeger hun geld investeerden in aandelen op de beurs, wenden sinds kort een groeiend aantal privé-beleggers zicht tot de vastgoedmarkt. “Een niet-volatiele markt, waarvan de investering bij verhuur door de band meer gegarandeerde opbrengsten kan genereren dan de beurs, klinkt vandaag veel privé-investeerders veelbelovend in de oren”, aldus Mathieu Verwilghen.

Belgische baksteencultuur zorgt voor veerkrachtige markt
Het is duidelijk: de Belgische eigenaarsmarkt is de laatste decennia sterk gewijzigd. Vroeger kochten of bouwden Belgen als twintigers een huis met de bedoeling er de rest van hun leven in te vertoeven. Tegenwoordig ziet het parcours er anders uit: tal van factoren maken dat Belgen vandaag op latere leeftijd vastgoed verwerven en bovendien veel mobieler zijn op de vastgoedmarkt.

Onderzoek binnen de CENTURY 21 organisatie toonde aan dat ondermeer het sterk gediversifieerde aanbod op de vastgoedmarkt (loft, kangoeroewoning, …), en moderne levensstijlen zoals nieuw-samengestelde of éénoudergezinnen aan de basis liggen van deze wijziging. Daarenboven is de doorsnee Belg sneller geneigd om te verhuizen omdat hij, door het groeiende fileleed en tijdsgebrek op zoek is naar een woonplaats die een vlotte verbinding met de werkplek biedt of naar een stekje in de stad, waarbij de nabijheid van sportcentra, winkels en openbaar vervoer cruciaal zijn.

“Het mag duidelijk zijn, de dalende koopkracht en terughoudende houding van financiële instellingen hebben ontegensprekelijk een invloed op de toekomstige eigenaarsmarkt. Toch hoeft dit ons niet pessimistisch te stemmen: de Belgische eigenaarsmarkt is veerkrachtig dankzij onder andere de stijgende mobiliteit van Belgen op de vastgoedmarkt en de typische Belgische baksteen- en eigenaarscultuur”, verduidelijkt Mathieu Verwilghen.

Bron: Century 21