De economische recessie zet de architectuur in Nederland sterk onder druk. Ongeveer een derde van de 15.000 architecten en bouwkundig tekenaars dreigt door de crisis werkloos te raken. De bankensector krijgt de wind van voren van de architecten.

,,Je merkt nu heel duidelijk dat de banken zeggen: we doen het niet meer. Er is bijna een investeringsstop in de bouwsector. Het is voor ons heel frustrerend”, aldus creatief directeur Aize Oenema van D+Z Architecten + Projectmanagers. Het ontwerpbureau uit Naarden heeft sinds begin dit jaar acht werknemers ontslagen, bijna een derde van het personeel.

Tijmen Ploeg, die een klein architectenbureau runt in Amsterdam, bevestigt de onvrede over de banken. ,,De banken zijn heel slecht voor ons. Een groot deel van de kwaal ligt bij de banken omdat ze geen of veel minder financiering willen verstrekken.”

De economische crisis houdt de gemoederen flink bezig in de architectenbranche. Volgens de Bond van Nederlandse Architecten (BNA), waaraan driekwart van de Nederlandse architecten verbonden is, vreest de helft van de leden voor het voortbestaan van het bedrijf.

,,Het is slecht over de hele breedte. Het zakt alleen maar verder in”, zegt BNA-voorzitter Jeroen van Schooten.

Volgens de beroepsorganisatie zijn meer ontslagen onvermijdelijk en zijn er geen tekenen van herstel. Sinds eind vorig jaar zijn de orderportefeuilles in de branche met 43 procent afgenomen, blijkt uit onderzoek van BNA.

Begin dit jaar waren nog vooral tijdelijke krachten de dupe van de crisis, maar nu worden ook steeds meer vaste werknemers ontslagen. Ook ging het toen vooral om bouwkundige ontwerpers en architectmedewerkers, terwijl projectleiders en coördinatoren steeds vaker de wacht wordt aangezegd.

,,Wij merkten vorig jaar zomer al dat het minder ging. Opdrachtgevers stelden beslissingen uit”, zegt Oenema. ,,Er waren gewoon structureel minder opdrachten. Dan denk je nog: misschien een paar maanden en dan trekt het wel weer aan. Maar dan kom je op een punt dat je kritische keuzes moet maken.”

De verwachting van BNA is dat het nog jaren gaat duren voordat de markt is hersteld. ,,Het is enorm koffiedik kijken. We hopen tot het einde van het jaar de boel aan de slag te kunnen houden, maar dan houdt het wel op”, aldus Oenema.

Ook Ploeg is er niet gerust op. ,,Verhalen over dat het nu weer omhoog gaat, zijn volkomen uit de lucht gegrepen. Die verbetering hoor ik nergens.”

BNA doet dan ook een beroep op de overheid om de markt te stimuleren door nieuwe projecten te starten en de aanbestedingsregels te versoepelen. Ook moet volgens de architectenbond de politiek de consument gerust stellen door bijvoorbeeld niet te bezuinigen op de hypotheekrenteaftrek.

Van Schooten: ,,De consument heeft veel onzekerheden. De politiek moet die onzekerheid wegnemen, rust en duidelijkheid in de markt brengen. Zolang er consumentenvertrouwen is, gaat het goed met de architectenbranche.”

Bron: ANP