In Amsterdam zijn alle woningen die op particulier erfpacht staan, onverkoopbaar geworden.

Sinds januari geven banken geen hypotheek meer op de duizenden huizen in de stad die op particuliere grond staan, die in erfpacht wordt uitgegeven.

Dit wordt bevestigd door de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). Banken hebben hun eisen omtrent hypotheken aangescherpt en particuliere erfpacht op de zwarte lijst geplaatst. Er is overigens geen sprake van een gezamenlijk beleid of protocol.

Particulier erfpacht wordt, in tegenstelling tot wat gebruikelijk is, niet uitgegeven door de gemeente, maar door de eigenaar van een woning op eigen grond, die het huis wil verkopen maar de grond wil houden. Wel hanteren particuliere erfpachters vrijwel altijd dezelfde voorwaarden als de gemeente Amsterdam, waardoor er voor kopers geen verschil is.

De oorspronkelijke eigenaren zijn meestal handelaren die panden hebben gesplitst, opgeknapt en in partjes hebben verkocht. In Amsterdam heeft particulier erfpacht sinds tien jaar een vlucht genomen. In sommige landen, zoals Engeland, is het overigens veel langer een normaal verschijnsel.

Woordvoerder Noordermeer van de NVB: ”Een van de redenen voor banken om te weigeren is de onduidelijkheid over de identiteit van de eigenaar van de grond; banken willen hier helderheid over. Soms gaat het om partijen waarmee de bank niet geassocieerd wenst te worden.”

Het gevolg is dat eigenaren van appartementen op particulier erfpacht – het gaat in bijna alle gevallen om appartementen – met onverkoopbare woningen achterblijven. ”Klopt,” zegt Pieter Joep van den Brink van Makelaarsvereniging Amsterdam (MVA). Van den Brink: ”Dit is een ramp. Verkopers kunnen alleen nog verhuren. Ze zitten voor altijd aan het appartement vast.”

Gedupeerde eigenaren van appartementen hebben aangeklopt hij de NVB, bij de Nationale Hypotheekgarantie (NGH) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Zij bleken er allemaal van op de hoogte te zijn dat banken bij particulier erfpacht niet thuis geven, maar ze kunnen niets voor de slachtoffers doen.

Het is nog niet duidelijk hoeveel gedupeerden er zijn. Volgens de MVA, maar ook volgens bureau Winnen, dat heeft bemiddeld bij het opstellen van particuliere erfpachtcontracten, zijn het er in Amsterdam duizenden. Ook Winnen heeft meegemaakt dat een klant een hypotheek werd geweigerd.

Banken zijn op de rem gaan staan sinds het begin van de economische crisis. Tijdens de huizenprijs van de jaren zeventig sloten sommige banken zelfs alle woningen uit als er sprake was van erfpacht, ook gemeentelijke.

Bron: Het Parool