Marino Keulen (Open VLD) is minister van Stedenbeleid, Binnenlandse Aangelegenheden, Inburgering en Wonen.

Keulen deed zijn vijf jaar op z’n sokken: bedachtzaam en bedaard. Hij wist drommels goed dat hij de bevoegdheden van Bart Somers op zijn bord had. Conform het regeerakkoord leverde hij bij Inburgering, Wonen en Binnenlands bestuur ingrijpende decreten af.

Alleen met zijn weigering om de drie Franstalige burgemeesters uit de Brusselse rand te benoemen, koos hij voor de vlucht vooruit. Op vraag van, alweer, zijn partij.

Van Limburger tot inburgeraar. Beter kan het traject van Keulen niet omschreven worden. Eigenlijk waren zijn bevoegdheden – Stedenbeleid, Binnenlandse Aangelegenheden, Inburgering en Wonen – niet bedoeld voor de schepen van Lanaken, wel voor de burgemeester van Mechelen. "Bart Somers onderhandelde het regeerakkoord alsof hij zelf minister zou worden", zegt N-VA-voorzitter Bart De Wever. "Maar op het einde werd hij plots voorzitter van de Open VLD." Dat Steven Vansteenkiste, die eerder bij Somers werkte, kabinetschef werd van Keulen, is dan ook verre van toeval.

Geen visionair

Als allereerste minister van Inburgering wordt Keulen niet de man die de wolken meet, niet de visionair of de architect, wel de trouwe klusjesman. Bij elk akkefietje doet hij veeleer een telefoon te veel dan te weinig. Dat had onbetwiste voordelen: bij de meeste betrokkenen creëert hij een breed draagvlak voor zijn maatregelen. "Vergeet niet dat er vijf jaar geleden nog een heel andere mentaliteit hing rond inburgering", zegt De Wever.

Correct en efficiënt voerde hij ondertussen het regeerakkoord uit: er kwamen inburgeringscursussen, waardoor ‘allochtonen’ in 18 lessen ideale inwoners kunnen worden. De middelen hiervoor zijn verdrievoudigd, in 2008 waren er 15.000 inburgeraars, dubbel zoveel als in 2006. Als ex-woordvoerder van Verhofstadt en Dewael vond Keulen meestal de juiste toon in dit beladen thema. Toch storen organisaties zoals Kif Kif of het Minderhedenforum zich aan zijn discours én het bestraffende, eenzijdige karakter van de inburgeringscursussen. "Zijn beleid bestond vooral uit culturaliseren, moraliseren en marginaliseren", meent Dany Neudt van Kif Kif.

Je persiste et je signe

Op een blauwe maandag – lees: op consigne van de Melsenstraat – besloot Keulen voor de tweede keer de drie dissidente burgemeesters niet te benoemen. Consequent bleef Keulen beweren dat het om een juridisch dossier ging dat geen uitstaans had met de politiek, maar sp.a en CD&V honen dat weg. Open VLD wist zeer goed dat het FDF (en dus de MR) die niet-benoeming niet zou laten passeren en dat daarmee de communautaire dialoog werd opgeblazen. Die ‘standvastigheid’ volgens de liberalen, ‘sabotage’ volgens de anderen, vertroebelde voor altijd de relaties in de regering. "Keulen was niet meer die lieve, brave jongen", zegt een regeringslid.

Klein Vlaanderen

Niet alleen in de ogen van de Franstaligen groeide Keulen uit tot de burgemeesterpester par excellence. De stortregen aan decreten uit het kabinet-Keulen kunnen de Vlaamse burgemeesters niet echt appreciëren. Het gemeentedecreet had bovendien eindeloos veel wijzigingen nodig, met als zwaarste uitschuiver het amendement-De Gucht, dat bepaalde dat ook een EU-commissaris een zitje mag houden in de gemeenteraad.

Het grond- en pandendecreet heeft als grote verdienste dat de Vlaamse regering tegen 2020 43.000 nieuwe sociale woningen plant. Huizenhoge ambities dus, die worden overschaduwd door de zogenaamde ‘Demesmaekerparagraaf’. Genoemd naar de gelijknamige N-VA’er bepaalt die dat in meer dan 60 gemeenten alleen ‘mensen van de streek’ een huis mogen bouwen in een woonuitbreidingsgebied. Zogezegd een sociale maatregel om mensen met weinig middelen de kans te geven een huis neer te zetten, in werkelijkheid vooral bedoeld om eurocraten en Franstaligen uit de Brusselse rand te houden.

Door deze paragraaf en de wooncode die bepaalt dat mensen pas een sociale woning krijgen als ze bereid zijn om Nederlands te leren, konden buitenlanders en Franstaligen haast niet anders dan concluderen dat ‘eigen volk eerst’ in Vlaanderen zegeviert. Dat kon zelfs meester-communicator Keulen niet verhelpen.

Pluspunten

• Realiseerde het inburgeringsdecreet, met de 50.000ste inburgeraar. Meer dan 90 procent van de cursisten is ’tevreden’ of ‘zeer tevreden’ over zijn inburgeringstraject.
• Voerde de renovatiepremie in, intussen al 30.000 keer toegekend.
• Leverde het integratiedecreet af.
• Ontwierp het kiesdecreet, dat de man-vrouwverhouding op de lijsten regelt.
• Staat achter het grond- en pandendecreet, dat tegen 2020 voor 43.000 woningen moet zorgen.
• Erkende 7 moskeeën in 2007, de eerste in Vlaanderen.
• Pakte de huisjesmelkerij beter aan.
• Verdrievoudigde het budget voor huursubsidies.

Minpunten

• Stak moedwillig spaken in de wielen van de communautaire dialoog.
• Het integratiedecreet kwam pas op het einde van de legislatuur.
• Kif Kif hekelt de diversiteitsmanagers, voor wie 5 miljoen euro werd uitgetrokken. "Keulen deelt cadeautjes uit, zonder visie of structuur", luidt het.
• Keulen kreeg een tik op de vingers over de communicatie rond de nieuwe huurprijzen voor duurdere woningen.
• Hij riep moslims op om dierenoffers te vervangen door giften, wat hem door de moslimgemeenschap werd aangerekend.
• Het gemeentedecreet moest talloze malen worden aangepast.
• De steden en gemeenten klagen steen en been over de regelneverij van Vlaanderen.
• Vlaamse wooncode heeft ‘eigen volk eerst’-trekjes, net als het grond- en pandendecreet.

door Tine Peeters

Bron: De Morgen