Bouw 10.000 nieuwe energievriendelijke seniorenwoningen die je financiert via een vastgoedbevak. Maak zo 10.000 woningen vrij voor jonge gezinnen. Renoveer die meteen ook tot een energievriendelijke woonst. Dat alles kost de belastingbetaler bovendien weinig, stelt Groen! in zijn verkiezingsprogramma. Een gesubsidieerde vastgoedbevak is echter geen wondermiddel. Het systeem is niet nieuw, en kost snel veel geld.

Eigenlijk is het voorstel van Groen! oude wijn in nieuwe zakken. De vastgoedbevak Serviceflats Invest werd in 1995 opgericht onder impuls van toenmalig minister van Welzijn Wivina Demeester (CD&V). De bevak maakte het voor Vlaamse spaarders mogelijk hun geld te beleggen in serviceflats voor bejaarden. De ambitie was er in tien jaar 5.000 te bouwen. De Vlaamse overheid engageerde zich ertoe om in een eerste fase 2.000 serviceflats te subsidiëren.

Pas tegen 2012, na 17 jaar, zullen die 2.000 serviceflats klaar zijn. Aangezien de overheid niet meer flats wil subsidiëren, stopt de vastgoedbevak in 2012 met het bouwen van nieuwe woningen.

Goed werk

Men kan niet zeggen dat Serviceflats Invest geen goed werk heeft geleverd. Integendeel. De meeste waarnemers stellen dat de achterstand in sociale woningbouw in België vandaag veel kleiner zou zijn, indien er even succesvol was gewerkt zoals in de kleine niche van de serviceflats.

Met Serviceflats Invest is de Vlaamse regering erin geslaagd een nieuw product in de markt te zetten waar de markt nood aan heeft. Dat product wordt op het eerste gezicht ook beperkt gesubsidieerd. Het gaat om zo’n 10 procent van de bouwkosten. De serviceflats worden meestal gebouwd op gronden van OCMW’s. De totale subsidiëring mag niet worden onderschat. Er wordt wel geleend over 18 jaar, maar geactualiseerd kan men spreken van een subsidiëring van 10.000 euro per flat. Voor 2.000 flats loopt dat flink op. Enkel door de combinatie van goedkope OCMW-gronden en de subsidiëring kon Serviceflats Invest de huur op de meeste plaatsen beperken tot 600 à 700 euro per maand.

De Vlaamse regering heeft blijkbaar beslist dat haar prioriteiten in de welzijnszorg elders liggen. Veel OCMW’s blijken ook niet langer te beschikken over goedkope, centraal gelegen terreinen. Het product is nu voldoende bekend. De private markt moet de grote vraag zelf invullen. Dan spreekt men wel makkelijk over huurprijzen van 1.000 euro per maand en meer.

Groen! daarentegen wil veel verder gaan op de markt van de seniorenwoningen. Het mikt op 10.000 serviceflats tijdens de volgende legislatuur. Dat veronderstelt een bouwtempo dat 15 keer hoger ligt dan nu het geval is. Misschien is het nog mogelijk het vereiste kapitaal op te halen. De aandeelhouders willen dan wel een mooi rendement en een mooi dividend, zoals bij Serviceflats Invest vandaag. Zonder subsidiëring is dat niet vanzelfsprekend. En als de subsidiëring ook 15 keer zo snel moet gebeuren, staat de Vlaamse regering voor een financieel probleem.

Groen! stelt dat lange wachtlijsten voor serviceflats (5.000 aanvragen alleen al in Antwerpen) geïnteresseerde ’toekomstige senioren’ zullen overtuigen hun spaar-centen te stoppen in zo’n bevak, dat ze aangetrokken zullen worden door het voorrangsrecht om op latere leeftijd hun intrek te nemen in een serviceflat. Dat systeem bestaat al, maar vrijwel niemand van de investeerders maakt er gebruik van. Het is een puur beleggingsproduct.

Jonge gezinnen

De koppeling van de verkoop van de woningen van de ouderen aan betaalbare woningen voor jonge gezinnen is ook niet meer dan een mooie slogan. Die woningen zullen gewoon worden verkocht aan de meest biedende. Door het stimuleren van serviceflats wordt wel de liquiditeit wat gestimuleerd. De renovatie van die oude woningen is heel belangrijk. Die stimuleringsmaatregelen bestaan al.

Groen! geeft terecht veel aandacht aan betaalbaar wonen. Maar de vastgoedbevak opvoeren als het wondermiddel om dat maatschappelijk probleem ten gronde aan te pakken, is echt wel een stap te ver.

Analyse

De verkoop van de woningen van ouderen koppelen aan betaalbare woningen voor jongeren is niet meer dan een mooie slogan.

Bron: De Tijd