‘Betaalbaar bouwen’ is het thema van de vijftigste editie van de bouwbeurs Batibouw, die zaterdag op de Heizel haar deuren opent. Raak gekozen in tijden waarin de Vlaming de baksteen afwachtend in zijn maag laat zitten. Wij haalden bij de redactie van het gespecialiseerde tijdschrift ‘Beter bouwen en verbouwen’ honderd tips waarmee u uw bouwdromen toch kunt realiseren.

Waar kopen of bouwen?

1. Wees zeer voorzichtig bij de aankoop van een bouwgrond of een huis. Een verkeerde keuze (onstabiele grond, huis met verborgen gebreken), kan je budget al meteen definitief naar de vaantjes helpen. Vraag een architect of een andere bouwspecialist mee voor je definitief beslist.
2. Als je een stuk grond koopt, eis dan dat de eigenaar/verkoper een grondonderzoek laat uitvoeren (dat kost hem maar 500 euro en hij zal dat toch aan de koper doorrekenen). Als hij weigert, kan je maar beter direct een ander terrein zoeken. Een slechte grond kan de prijs van de woning makkelijk met 5.000 tot 12.500 euro de hoogte injagen, doordat duurdere funderingen vereist zijn.
3. Heb je echt bouwgrond nodig die groter is dan 4 of 5 are? Ook van een kleinere tuin kan je genieten, zonder er constant in te moeten werken.
4. Als je voldoende tijd hebt, zoek je beter wat langer naar bouwgrond met een tuin op het zuidoosten tot zuidwesten. De zon zorgt voor gratis warmte.
5. Bekijk of het perceel makkelijk aan te sluiten is op waterleiding, elektriciteit, aardgas, riolering… De aansluiting op de nutsleidingen is  zelden in het aannemingscontract inbegrepen en die prijs kan serieus oplopen.
6. Hoe vlakker de grond, hoe goedkoper het bouwen.
7. Informeer vóór de aankoop naar de stedenbouwkundige voorschriften. Soms verplichten die een hogere kroonlijsthoogte of bouwdiepte dan je wil, wat ook meer kost.
8. Bepaalde gemeenten weren goedkopere materialen. In Knokke-Heist bijvoorbeeld moet je soms leien plaatsen. Informeer tijdig.
9. Is het kadastraal inkomen van een huis lager dan 745 euro, dan kan je van een ‘klein beschrijf’ genieten. Je hebt dan recht op de verlaagde registratierechten van 5 procent.
10. In het centrum wonen is op termijn veel goedkoper dan op het platteland. Alleen al de verplaatsingen zullen je gezin duizenden uren en duizenden liters brandstof kosten.
11. Vermijd huizen die al (klungelig) verbouwd werden. Het zal veel te veel kosten om die fouten recht te zetten.
12. Koop geen huis met barsten in de gevel: dat kan wijzen op stabiliteitsproblemen.
13. Een rijwoning is in aankoop, maar vooral om in te wonen, veel goedkoper dan een viergevelwoning.
14. Zoek een huis dat vrij nieuw is (10 tot 15 jaar) of ouder dan 30 jaar. Voor een huis tussen de 15 en 30 jaar betaal je een pak meer, maar ook dan moet je waarschijnlijk de leidingen vervangen.
15. Bouw zo compact mogelijk. Dat is goedkoper en energiezuiniger. Iedere kubieke meter moet immers verwarmd en onderhouden worden.
16. Vermijd te veel circulatieruimtes, brede gangen of trappen.
17. Bouw niet té eigenzinnig. Indien je woning ooit verkocht moet worden, zal je minder kandidaat-kopers lokken.

Ontwerp met verstand

18. Deel je woning in verschillende zones in: niet te verwarmen, soms te verwarmen en te verwarmen. Groepeer de ruimtes die in een zelfde zone vallen zoveel mogelijk. Een goede architect doet dat uiteraard automatisch.
19. Investeer in kwaliteit en in duurzame materialen, niet in onnodige luxe die alleen dient om bezoekers te imponeren.
20. Sobere rechte lijnen zijn eenvoudiger uit te voeren dan ingewikkelde vormen en zullen dan ook minder kosten.
21. Beperk de breedte van de overspanningen tot 5meter. Als ze groter zijn, kun je geen standaardwelfsel gebruiken en moet je zwaardere draagbalken voorzien. Dat kost een pak meer.
22. Ook buitenschrijnwerk vind je vaak nog in ‘standaardmaten’. Indien je daar bij het ontwerp rekening mee houdt, zal je sneller en goedkoper uitkomen. Kijk ook na of superisolerend glas inbegrepen is.
23. Hoe meer kleine en opengaande ramen, hoe hoger de totaalprijs van het buitenschrijnwerk. Nochtans is het helemaal niet nodig dat alle ramen open kunnen. Ook halfronde en ronde ramen jagen de prijs de hoogte in.
24. Vraag bij de bestelling van het buitenschrijnwerk dat de leverancier of plaatser zelf al zorgt voor een eerste afwerkingslaag. Die mensen zijn dat gewoon en zullen daar nauwelijks iets voor aanrekenen.
25. Een eenvoudig zadeldak is een uitstekende en in bijna alle gevallen ook de goedkoopste oplossing. Onze timmerlui en dakdekkers zijn er ook het best mee vertrouwd.
26. Een carport is veel betaalbaarder dan een garage.
27. Kelders vinden we een duur en verouderd fenomeen. Uiteraard moet je in een bestaande woning een kelder niet dichtgooien, al was het maar om wijn te bewaren.
28. Leidingen en aflopen van wc, badkamer en keuken moeten zoveel mogelijk gegroepeerd worden, eventueel in één koker. Dat kan je vele meters aan leidingen besparen.
29. Kranen waaruit je warm water tapt moeten zo dicht mogelijk bij de ketel of de boiler voorzien worden. Dat kan veel warmteverlies besparen.
30. Denk aan het onderhoudsgemak. Als je ramen voorziet in de gevel of het dak die je zelf niet – zonder levensgevaar – kan reinigen, wordt de rekening van de glazenwasser op termijn een dure grap.
31. Vermijd dakkapellen. Ze worden niet altijd even correct uitgevoerd, waardoor ze een bron zijn van vochtproblemen. Maar vooral: ze zijn veel te duur in verhouding tot wat ze bijbrengen.

Bestudeer de offerte

32. Vraag altijd bij minstens drie ondernemingen een prijsofferte. Analyseer die grondig. Denk eraan dat aannemers altijd prijzen vermelden exclusief btw.
33. Wist je dat de klink van de voordeur vaak niet in de prijsofferte inbegrepen is? En dat de elektricien soms zelfs geen peertjes plaatst omdat ze niet in zijn prijs begrepen zijn. Zorg dat al die kleine maar hinderlijke puntjes goed geregeld zijn.
34. Het aansluiten van de afvoer van je woning aan de riolering is bijna nooit inbegrepen in de offerte van de aannemer.  Nochtans is het niet zo’n moeilijk, maar wel een zwaar werkje. Perfect om samen met je schoonvader zelf aan te pakken.

Wat met de architect?

35. Ook bij de keuze van de architect kijk je best niet alleen naar zijn capaciteiten als ontwerper en zijn technische onderlegdheid, maar ook naar zijn prijskaartje.
36. .Vraag je architect om ook de taken van veiligheidscoördinator en EPB-verslaggever op zich te nemen. Natuurlijk moet hij daarvoor supplementair betaald worden maar het zal altijd voordeliger – en veel praktischer – uitkomen dan wanneer je hiervoor anderen moet contacteren.
37. Spreek ook met de architect uitvoeringstermijnen af. Vaak loopt het project immers al achterstand op in het begin, zelfs nog voor de aanvraag van de bouwvergunning. En ook dat tijdverlies kost je geld.
38. Als je zelf voldoende handig bent, kan je de opdracht van de architect beperken tot de ruwbouwwerken. Een architect is immers niet verplicht voor werken waarvoor geen stedenbouwkundige vergunning nodig is.
39. Indien je aandringt en naar dit artikel verwijst, zal het eerste, verkennende gesprek met een architect gratis zijn.

Bespaar op de uitvoering

40. Niet de ruwbouw maakt een huis duurder dan verwacht, wel de inrichting en afwerking (keuken, badkamer en bijvoorbeeld ook de vloerbedekking van hal en living).
41. Een wat grotere gevelsteen, zoals een module 65 (190 x 90 x 65 mm) is goedkoper dan een kleinere, de veelgebruikte module 50 (190 x 90 x 50 mm). De eenheidsprijs ligt wel wat hoger, maar er gaan minder stuks in een vierkante meter, zodat de prijs voor het metselen – die bepalend is – een stuk lager ligt. Hetzelfde geldt voor pannen.
42. Je vindt tegenwoordig prachtige tegels van keramiek of beton die evenveel klasse uitstralen als natuursteen, maar beter betaalbaar zijn. Ook sommige hedendaagse vloerbedekkingen (gepolijst beton en dergelijke) zijn goedkoper dan de traditionele vloerbedekkingen.
43. Pvc-dakgoten zien er lang niet allemaal nog ‘goedkoop’ uit. Maar ze zijn dat in vergelijking met zink en vooral koper wel. En toch zijn ze even duurzaam.
44. Een eenvoudige ‘industriële’ constructie, bijvoorbeeld een staalstructuur en grote cellenbetonpanelen, zijn niet altijd goedkoper dan een traditioneel gemetselde woning.
45. Denk op voorhand na over welke tegels je wilt, welke kranen en binnendeuren. Eens de werf gestart is, zal iedere wijziging extra kosten veroorzaken die dubbel en dik doorgerekend worden.
46. In negen gevallen op de tien doe je er geen voordeel mee door zelf de materialen te kopen. Je moet altijd 21% btw betalen, maar je zal nooit dezelfde kortingen krijgen als een aannemer. Bovendien zal die aannemer veel meer rekenen voor de plaatsing omdat hij zijn winstmarge op de aankoop van de materialen verliest.
47. Met een goede architect die de werken nauwgezet opvolgt en coördineert ben je meestal goedkoper af met verschillende zelfstandige aannemers dan met een algemene aannemer.
48. Op offertes van (ruwbouw)aannemers vind je een post ‘Inrichting van de werf’, voor het plaatsen van een werfkeet en sanitair, maar in de praktijk is daar vaak geen sprake van. Een post waar je na onderhandelen vaak, en terecht, wel vermindering voor krijgt.
49. Veel aannemers rekenen fors door voor het ‘manueel uitgraven van de funderingssleuven’, terwijl ze dit met een kleine graafmachine doen. Ook een discussiepunt dus.
50. Het wegvoeren van overtollige grond wordt streng gereglementeerd en gecontroleerd en is duur. Misschien kan je die grond wel ter plaatse laten voor, bijvoorbeeld, een mooie talud of niveauverschillen in de tuin. Dat zal ook wel wat kosten maar (veel) minder dan het laten wegvoeren van de grond.

Bron: Het Nieuwsblad